Waarom is neusademhalen zo goed?

We doen het zo’n 25.000 keer op een dag. Ademhalen. Nogal belangrijk dus – voor je vitaliteit en gezondheid – hóe je dat doet.

Adem je afwisselend door je neus en mond, adem je hoog en snel of adem je laag en langzaam? Het is wetenschappelijk bewezen dat een langzame neusademhaling grootste effecten hebben op je lichaam; je verlaagt je stressniveau, spanning ebt weg, je bloeddruk daalt en je energie neemt toe. Alleen maar voordelen.

Ademhalen door de neus is van nature ook de bedoeling. Kijk maar naar een pasgeboren baby. Die ademt altijd door de neus. En als de neus dicht zit door verkoudheid gaat de baby hard huilen en ademt het bij wijze van paniek door de mond. Door de mond ademhalen zouden we eigenlijk alleen maar moeten doen bij directe stress.

Maar hoe zit het dan precies met die adem, ze zeggen toch dat een flinke teug adem je een boost kan geven?

Om daar antwoord op te geven moeten we de theorie van ademhalen onder de loep nemen. De functie van zuurstof wordt namelijk vaak overschat. En de functie van kooldioxide onderschat. En al helemaal de functie van ademhalen.

Je ademt zuurstof in en je ademt koolzuur uit. De bedoeling van het ademhalingssysteem is het verzorgen van een normaal gehalte aan zuurstof en kooldioxide in het lichaam. Als je een flinke hap lucht neemt of constant door je mond ademt dan komt er te veel zuurstof binnen waardoor de kooldioxide afneemt (en zuurstof toeneemt). En dat stofje heb je juist nodig om de zuurstof te kunnen vervoeren. Dus hoe meer kooldioxide, hoe beter het vervoer naar je organen. Met als bijkomend voordeel dat de zuurstof efficiënter wordt opgenomen in je lichaam.

Signalen van een teveel aan zuurstof in je lichaam:

• Opgejaagd gevoel;
• Rusteloos;
• Niet stil kunnen zitten;
• Moe en uitgeblust.

Kooldioxide is toch een afvalproduct?

Zo staat dat bekend ja. Het is een afvalproduct van de stofwisseling.

Maar wat we vaak niet weten is dat kooldioxide nodig is bij het vervoer én de opname van zuurstof in de longen en longblaasjes. De zuurstof wordt opgenomen in het bloed en de kooldioxide weer afgegeven aan de lucht. Een juiste hoeveelheid kooldioxide heeft dus gunstige effecten op je lichaam.

Wat levert een neusademhaling op?

Als je rustig door je neus ademt – en dan bedoel ik met rustig ongeveer 5 tot ongeveer 10 ademhalingen per minuut – dan verlaag je je stressniveau. Hoe dan?

1. Door je neus komt vanzelf minder zuurstof binnen, de lucht wordt bevochtigd, verwarmd en gezuiverd.
2. Bij het uitademen activeer je je parasympatisch zenuwstelsel – onderdeel van je autonome zenuwstelsel (regelt bijna automatisch bijna alle onbewuste processen in je lichaam zoals je ademhaling, hartslag en bloeddruk) – wat zorgt voor rust en herstel. 

Als je sympatische zenuwstelsel ‘aan’ staat dan ben je alert en in opperste staat van paraatheid. Je kunt direct vechten of vluchten als dat moet (konden we goed gebruiken in de oertijd maar nu niet). Die staat hebben we af en toe nodig om te presteren maar zeker niet continu, een herstelperiode zou daar tegenover moeten staan. 

Als je langer uitademt dan inademt prikkel je je parasympatisch systeem en krijgt je brein het signaal om tot rust te komen.

Je voelt de dat je lichaam rustiger wordt. Met als bijkomende voordelen:

• Je stressniveau daalt;
• Je focus wordt beter;
• Je emotionele en mentale balans zal verbeteren;
• Je immuunsysteem krijgt een boost (daarover verderop meer);
• Je giftige stoffen worden beter afgevoerd;
• Kortom: je algehele vitaliteit zal verbeteren.

En waarom zou je dan met tape over je mond gaan slapen?

Omdat je ‘s nachts kunt oefenen met neusademen voor overdag én het heeft ook nog invloed op je nachtelijke spijsvertering. Bij een rustige ademhaling en hartslag (want die daalt tegelijkertijd óók) dan schakelt je lichaam over van een suikerverbranding naar een vetverbranding stand. En die vetverbranding is wat je wilt want je werkt dan aan je herstel en je vult je energie aan. Gevolg: je wordt uitgerust en energiek wakker.

Adem je snel en met je mond geopend dan neemt de suikerverbranding de overhand (door het tekort aan kooldioxide) en word je moe wakker.

Wat nou als mijn neus dicht zit?

Dan sla je het even over en ga je aan de slag met deze neusopener:

Knijp je neus dicht na een rustige uitademing, houd je mond ook gesloten en beweeg je hoofd horizontaal heen en weer (stevig ja-knikken). Houd dat vol totdat je weer het gevoel krijgt dat je móet ademen. Probeer dan meteen door je neus te ademen en als het goed is plopt ie dan weer open. Zo niet dan herhaal je deze oefening weer.

Oké, ik ben overtuigd maar hoe tape je je mond dicht?

Er zijn verschillende manieren om dat te doen; schuin over je mond zodat je nog kunt spijbelen via je mondhoeken, helemaal afgeplakt of een speciale mondpleister met een opening voor je mond (Myotape). Ontwikkeld door een Ierse Buteyko therapeut Patrick McKeown. De spieren rondom je mond worden getraind zodat deze mond minder snel openvalt.

Zelf gebruik ik kinesiologie tape (sporttape) wat fysiotherapeuten ook inzetten ter ondersteuning van spieren. Dat plakt niet, wel zo fijn als je het er weer af moet halen, en het ruikt nergens naar. Gewoon schuin over je mond plakken en heerlijk diep slapen maar.

En nu dan?

Onthoud sowieso dit ezelsbruggetje voor een betere ademhaling:

Nose, low, slow. Door je neus, langzaam, geruisloos en laag vanuit je buik (houd je schouders laag).

Ik zou zeggen, grijp die tape en houd ook overdag je mond zo vaak mogelijk dicht.

Bronnen:

• Het Nieuwe Ademen – James Nestor
• De Buteyko Methode
• Mindful Run Nederland

PS Wil jij ook een rustige ademhaling ervaren, neem dan contact met mij op.